Vaders en ouderlijk gezag. Veel vaders zijn slecht voorgelicht over de rechten met betrekking tot hun kind met alle gevolgen voor de kinderen van dien.
Erkennen
Steeds meer kinderen worden geboren uit ongehuwde ouders. Van deze kinderen staat niet onmiddellijk vast wie de juridische vader is. De vader moet het kind hiervoor nog erkennen. De medewerking van de moeder is hiervoor vereist. Werkt de moeder niet meer, dan kan de rechtbank worden verzocht om vervangende toestemming om een kind te erkennen. Dit is anders voor kinderen van gehuwde ouders, omdat de echtgenoot van de moeder automatisch de juridische vader wordt. Ook als de vader niet de biologische vader is van het kind.
Ouderlijk gezag
Een andere extra handeling die de ongehuwde ouder moet verrichten om dezelfde juridische status te krijgen als gehuwde ouders is het regelen van het ouderlijke gezag. Een met de moeder gehuwde vader krijgt automatisch het ouderlijke gezag over zijn kind. De ongehuwde vader moet voor het uitoefenen van het gezamenlijke gezag met de moeder samen met de moeder bij de rechtbank een formulier invullen. Ook hiervoor geldt dat als de moeder haar medewerking weigert, de man een verzoek tot het verkrijgen van het gezamenlijke gezag kan indienen bij de rechtbank. De rechtbank zal een dergelijk verzoek toewijzen als hij dat in het belang van het kind acht.
Waarom is voor een vader dit gezag over zijn kind zo belangrijk? Het hebben van gezag houdt zeggenschap over het kind in. De medewerking van beide ouders is bijvoorbeeld vereist voor het aanvragen van een paspoort voor het kind en het inschrijven van het kind op een school.
De belangrijkste bevoegdheid van een gezaghebbende ouders is dat zij in beginsel samen bepalen waar het kind woont. En hier kunnen de grootste problemen ontstaan.
Nederlanders krijgen vaak kinderen met buitenlandse partners. Zoals met een Amerikaanse vakantieliefde die naar Nederland is gekomen of met een Italiaanse expatvrouw die in Nederland woont en werkt. Op het moment dat de relatie met een buitenlandse partner stukloopt, kan deze partner zich eenzaam voelen en maar één ding willen; terug naar de familie in het land van herkomst. Uiteraard met de kinderen.
Denk dan niet dat je als Nederlandse ouder veilig zit met een Nederlandse partner. Via datingsites kan de nieuwe partner in het hele land worden gevonden. En dan blijkt dat Groningen niet bij de moeder van je kinderen in Amsterdam te willen wonen en Amsterdam besluit met de kinderen naar Groningen te verhuizen.
Co-ouderschap en verhuisverbod
Als achterblijvende vader houdt dit automatisch in dat je je kinderen veel minder zult zien. De zo mooi bedachte co-ouderschapsregeling kan niet in stand blijven en je kan niet meer met elke ouderavond of afzwemmiddag erbij zijn. Als man met gezag kan je hier gelukkig een stokje voor steken. Jouw toestemming is namelijk vereist voor de verhuizing van een kind. Als moeder toch besluit om te vertrekken zonder toestemming, kan je als gezaghebbende vader bij de rechter een verhuisverbod vragen of zelfs vragen om te bepalen dat de kinderen bij jou komen wonen. Daar komt bij dat als de moeder van je kinderen besluit om te verhuizen naar het buitenland zonder jouw toestemming als gezaghebbende vader, je zelfs overheidsinstanties kan inschakelen om het kind terug te halen, zoals de Centrale Autoriteit Internationale Kinderaangelegenheden.
Maar deze mogelijkheden zijn er dus alleen voor gezaghebbende vaders. Ofwel: de vader die het gezag niet heeft geregeld heeft in beginsel het nakijken als moeder besluit om met de kinderen te verhuizen.
Interessant is dat in veel Europese landen de niet gehuwde vader veel eerder gezagsrechten heeft dan in Nederland. In Italië zijn samenwonende ouders waarbij de vader het kind heeft erkend samen verantwoordelijk voor het kind. De vitale beslissingen met betrekking tot het kind moeten door beide ouders worden genomen. Dit zijn onder andere beslissingen van de verblijfplaats van het kind naar een ander land. In België oefenen de ouders samen het gezag uit na erkenning. In Engeland dragen ongehuwde vaders de ouderlijke verantwoordelijkheid voor hun kind als zij samen met de moeder geboorteaangifte van het kind doen.
De Nederlandse gezagswetgeving lijkt dan ook achterhaald als je deze vergelijkt met andere Europese landen.
Vaak denken ongehuwde vaders dat zij het gezag al hebben gekregen met de erkenning. Dit is dus onjuist. Daar komt bij dat een vader die dit wil regelen en waarvan hun partner weigert om medewerking te verlenen, ook niet snel een procedure bij de rechtbank aanhangig zal maken tijdens de relatie om dit alsnog te verkrijgen; dat zal namelijk de kwaliteit van de relatie niet ten goede komen.
Aan het regelen van het gezag wordt dan te weinig aandacht besteed, met alle gevolgen van dien. Vader, regel je rechten.