Als ouders na een scheiding een nieuwe relatie aangaan, ontstaat er vaak een samengesteld gezin. Dit kan inhouden dat ouders onderhoudsplichtig worden voor:
- Kinderen uit eerdere relatie(s);
- Kinderen met de huidige partner;
- Stiefkinderen (art. 1:397 lid 2 BW);
Samengesteld gezin
Wie zijn er onderhoudsplichtig voor kinderen?
- De (juridische) ouders -> art. 1:392 BW
- De verwekker, tenzij twee juridische ouders -> art. 1:394 BW, tenzij tekort (HR 18 februari 2011, ECLI:NL:HR:2011:BO9841)
- Stiefouder, mits kinderen tot gezin behoren -> art. 1:395 BW
- Derde die gezag heeft (gehad) -> art. 1:253w BW
In de wet is er geen rangorde opgenomen in de onderhoudsverplichting van ouders ten opzichte van stiefouders. Daarbij is het belangrijk om je te realiseren dat een rechter bij het vaststellen van een alimentatie niet gebonden is aan eerdere beschikkingen of overeenkomsten ten aanzien van de andere kinderen. Er dient gerekend te worden alsof je voor alle kinderen op hetzelfde moment de alimentatie vaststelt. Zijn niet alle gegevens van de betreffende ouders bekend? Dan mag er geschat worden aan de hand van wel bekende gegevens (tenminste voor de helft): HR 13 juli 2012.
Berekening
Een berekening maken voor een samengesteld gezin was tot vrij recentelijk een behoorlijke opgave. Maar sinds kort is er een nieuwe lijn in de rechtspraak te ontdekken die de berekening iets eenvoudiger en met name eerlijker maakt. We nemen je mee!
Stappenplan
Allereerst moet je kijken naar:
- Wie is onderhoudsplichtig voor welk(e) kind(eren)?
- Wat is de behoefte van dat kind/die kinderen?
- is er reden om aan te nemen dat sprake is van een duidelijk verschil in behoefte van de kinderen?
- Zo nee, behoeftes gelijkstellen;
- Zo ja, behoeftes berekenen;
- Wat is de draagkracht van alle onderhoudsplichtigen?
Bij de oude rekenmethode werd de draagkracht van de alimentatieplichtige ouder verdeeld naar rato van de verschillende behoeftes van de kinderen. Met deze (afgeleide) draagkracht werd dan een draagkrachtvergelijking gemaakt.
Dit was onwenselijk, want (EB 2023/58):
- Andere ouder moest hierdoor relatief meer dragen, omdat de ‘verdeelde draagkracht’ in de draagkrachtvergelijking werd betrokken;
- Bij meer dan voldoende draagkracht, zou de ouder met meerdere onderhoudsplichten juist relatief meer draagkracht overhouden;
Daar lijkt nu verandering in gekomen te zijn! We nemen je mee in een recente uitspraak van de rechtbank Den Haag (Rechtbank Den Haag, 22 februari 2024, ECLI:NL:RBDHA:2024:2294):
- 2018: Scheiding tussen Mark en Vera. Mark betaalt € 316,- per maand aan kinderalimentatie.
- 2019: Mark en Vera trouwen allebei met een nieuwe partner. Mark krijgt vervolgens met zijn nieuwe partner 2 kinderen en stopt in 2021 met het betalen van kinderalimentatie aan Vera.
- 2023: Vera gaat scheiden van haar nieuwe partner en wil € 800,- p/m aan kinderalimentatie ontvangen van Mark.
- Allereerst zal er gekeken moeten worden of Mark aan al zijn onderhoudsverplichtingen kan voldoen?
- Daarvoor is het van belang om te weten wat de behoefte is van de 2 nieuwe kinderen van Mark en welk aandeel Mark hierin moet leveren.
- Vervolgens is het van belang om te weten wat de draagkracht van de nieuwe partner van Mark is.
- De rechtbank stelt dan de draagkracht van alle 3 de ouders vast.
- Vervolgens berekent de rechtbank de verdeling van de kosten van alle 3 de kinderen. De draagkracht van Mark wordt vergeleken met 1. Vera en 2. nieuwe partner. Er worden dus als het ware 2 losse berekeningen gemaakt.
Voorheen werd de draagkracht van Mark dan naar rato van de behoefte gesplitst over de verschillende kinderen. De rechtbank is echter van mening dat dit niet juist is en dat dit alleen gedaan moet worden als de draagkracht van een ouder ontoereikend is. We weten immers op dat moment nog niet of draagkracht van deze ouder ontoereikend is, want dat kan pas worden vastgesteld nadat is bekeken welk aandeel Mark in deze naar rato van ieders draagkracht zou moeten voldoen. De rechtbank berekent vervolgens dat Mark voldoende draagkracht heeft. Mark dient € 951,- voor beide nieuwe kinderen samen te voldoen en € 613,- voor het kind dat hij samen met met Vera heeft. Opgemerkt zij wel dat Mark in deze voldoende draagkracht had. Als er een tekort is dan zal er een iets andere route gevolgd moeten worden.