Erfgenamen
Als je geen testament hebt of je hebt niet in jouw testament bepaald wie jouw erfgenamen zijn, bepaalt de wet dat. De Nederlandse wet gaat uit van een groepenstelsel.
Er zijn vier groepen (parentelen):
Groep 1: Jouw partner en jouw kinderen
Met partner wordt bedoeld de huwelijkspartner of de geregistreerde partner. Er mag geen sprake zijn van een scheiding van tafel en bed. Dat betekent niet dat je niet apart mag wonen van jouw partner maar dat de rechter in een beschikking een scheiding van tafel en bed heeft uitgesproken en dat deze uitspraak is geregistreerd in het huwelijksgoederenregister bij de rechtbank. Met kinderen worden bedoeld de juridische kinderen. Biologische kinderen, stiefkinderen en pleegkinderen doen dus niet mee. Geadopteerde kinderen wel.
Groep 2: Jouw ouders, broers en zussen
Als er geen erfgenamen in groep 2 bestaan ten tijde van jouw overlijden, dan kijkt de wet naar groep 3.
Groep 3: Jouw grootouders
Groep 4: Jouw overgrootouders
Als er geen erfgenamen in groep 1 bestaan ten tijde van jouw overlijden, dan pas kijkt de wet naar groep 2 enzovoort.
De afstammelingen van een kind, broer, zus, grootouder of overgrootouder worden bij plaatsvervulling tot de nalatenschap als erfgenaam geroepen. Stel je hebt een echtgenoot en twee volwassen kinderen en een kleinkind. Jouw kind, ouder van jouw kleinkind, is al overleden. Bij jouw overlijden erven jouw echtgenoot en kind ‘uit eigen hoofde’ en jouw kleinkind ‘bij plaatsvervulling’.
Een kind kan volgens de Nederlandse wet (maximaal) twee juridische ouders hebben. Het kind erft volgens de wet automatisch van de ouder (groep 1). Overlijdt het minderjarige kind dan erven de ouders of de langstlevende ouder (groep 2).
Stel je bent alleen en hebt een kind. Als je overlijdt, dan is je kind erfgenaam en erft dus al jouw vermogen. Als jouw kind daarna ook snel komt te overlijden, dan erft de andere langstlevende ouder dus alles. Jouw familie erft dus niets.
Vind je dat niet passend, dan moet je dus een testament opmaken.
Testamentair bewind
Wanneer je gescheiden bent, een kind hebt en geen testament hebt opgesteld, erft jouw kind al jouw vermogen bij jouw overlijden. De andere juridische ouder met ouderlijk gezag krijgt dan van rechtswege het beheer over de erfenis van jouw kind, zolang hij/zij minderjarig is. Dat is niet altijd wenselijk, zeker als je niet meer samen bent met die andere ouder. In een testament kan je iemand anders het beheer geven, bijvoorbeeld jouw broer of zus. Dit kan door een testamentair bewind in te stellen en een ander, dan de andere juridische ouder, te benoemen tot bewindvoerder.
Het testamentair bewind kan je ook na het bereiken van de leeftijd van 18 jaar laten doorlopen. Bijvoorbeeld tot dat je kind 25 jaar is. Een kind is volgens de Nederlandse wet met 18 jaar volwassen en kan vanaf dan beschikken over de nalatenschap. Het kind kan dus naar de bank gaan en al het geld opnemen. Deze mogelijkheid kun je beperken – en dus het kind tegen zichzelf beschermen – door een testamentair bewind in te stellen dat nog even doorloopt wanneer het volgens de wet volwassen is. De testamentaire bewindvoerder ziet toe op de besteding van het vermogen en zorgt ervoor dat het verstandig besteed wordt.
Vermogen
Een veel gemaakte denkfout is dat wordt gedacht dat er nauwelijks vermogen is. Niet alleen het saldo van de bankrekening wordt tot vermogen gerekend, maar bijvoorbeeld ook de overwaarde van een woning. Ook kan het vermogen aanzienlijk zijn vanwege een niet-opeisbare geldvordering op de langstlevende ouder in verband met het eerder overlijden van een ouder. Deze vordering maakt onderdeel uit van jouw vermogen en dus jouw nalatenschap.
Testament
Voor het maken van een testament en moet je bij de notaris zijn. Onze advocaten denken graag mee met het opmaken van een testament. Dit is zinvol omdat we weten welke geschillen er kunnen ontstaan over de inhoud van het testament. Voorkomen, is beter dan genezen. Ook kunnen we het concept-testament beoordelen alvorens deze definitief wordt gemaakt.
Vragen? Neem dan geheel vrijblijvend contact op met een van onze erfrechtspecialisten.