Huiselijk geweld is een patroon van fysiek, emotioneel, psychologisch, seksueel of economisch misbruik en controle gepleegd door een familielid, partner of huisgenoot. De dader heeft het doel om macht en controle over het slachtoffer uit te oefenen.
In deze blog zullen we het hebben over fysiek huiselijk geweld. In de twee opvolgende blogs zal het over de andere vormen van huiselijk geweld gaan.
Vorig jaar kwamen er in Nederland 48 vrouwen om door moord of doodslag. De meeste overigens in Rotterdam. Bij het grootste deel van deze slachtoffers was de vermoedelijke dader een (ex-) partner.
Als er sprake is van een patroon met fysiek geweld in een relatie blijken er vaste patronen en fases in de ontwikkeling van dit geweld te zijn. De Engelse professor Jane Monckton Smith heeft haar hele professionele leven gewijd aan bestrijding en bestudering van huiselijk geweld.
Van belang is om te beseffen dat het meestal geen “crime of passion” is. Vaak wordt gedacht dat in een vlaag van woede of jaloezie een aanval of moord plaatsvindt. En dat de dader misschien niet (volledig) toerekeningsvatbaar is. Het blijkt echter in de meeste gevallen een daad te zijn die al wekenlang voorbereid is.
In haar “Homicide Timeline” legt Jane Monckton Smith uit welke fases verwacht kunnen worden en wanneer het noodzakelijk wordt om externe hulp in te schakelen. De fases omschrijven wij hieronder. Er is ook een TEDx video waarin ze het zelf uitlegt.
De acht fases bij huiselijk geweld
- De historie – er blijkt meestal een geschiedenis te zijn waarbij in vorige relaties sprake geweest is van geweld en/of stalking.
- De prins op het witte paard – vaak is er een start waarbij de nieuwe partner ideaal lijkt te zijn. Het gaat ook allemaal erg snel. Je wordt helemaal in de watten gelegd; leuke uitjes, cadeautjes, complimenten et cetera. Er wordt vaak aangedrongen op snel samenwonen, trouwen en/of zwangerschap.
- De controle – er ontstaat een patroon van controle, isolatie en emotionele mishandeling. Vrienden en familie worden bekritiseerd en op afstand gehouden.
- De trigger – er is een gebeurtenis die de spanningen binnen de relatie verhoogt. Het kan de geboorte van een kind zijn, een ontslag, een conflict of financiële problemen.
- Escalatie – tijdens deze fase neemt het geweld toe. Fysieke mishandeling en vaak ook dreigementen. Als er sprake is van een poging tot wurging of verstikking is dat een hele grote rode vlag. Als dat gebeurt, kom je namelijk in een dermate gevaarlijke fase terecht, dat de kans op moord of doodslag bijzonder groot is. Dit is een moment waarop we aanraden om je veiligheid te organiseren met behulp van gespecialiseerde hulpverlening. Onderaan dit bericht zullen we een aantal organisaties noemen waar je terecht kunt.
- Verandering in denken – als duidelijk wordt dat de relatie een dieptepunt bereikt en het uit elkaar gaan onvermijdelijk lijkt te worden, komt vaak een verandering van gedrag en gedachten voor. Het geweld neemt af of verdwijnt zelfs (tijdelijk).
- Plannen – als de agressor denkt dat de controle en het geweld dat tot nu toe wordt ingezet niet meer de gewenste situatie oplevert, kan een aanslag worden gepland. Bedacht wordt hoe, waar en wanneer dit zal plaatsvinden.
- (Zelf)moord – uiteindelijk vindt de aanslag plaats. Dit kan de partner en/of de kinderen betreffen. Vaak met een mes, soms met pistool of via verwurging. Soms pleegt de dader ook zelfmoord.
Het is belangrijk om deze fases te kennen, de waarschuwingssignalen serieus te nemen en tijdig in actie te komen om de veiligheid van het slachtoffer te waarborgen voordat het geweld escaleert en er gewonden of doden vallen.
Zit je zelf in een relatie waarin geweld voorkomt of speelt het bij iemand in jouw omgeving? Zoek hulp. Voor het regelen van de gevolgen van de scheiding is het belangrijk om een advocaat te zoeken die kennis heeft van huiselijk geweld en goed kan inschatten wat nodig is. Je bent bij ons aan het juiste adres. Voor het regelen van een veilig onderkomen en psychische ondersteuning kun je je wenden tot de hieronder genoemde hulpverleningsinstanties.
Hulpbronnen en ondersteuning
- Veilig Thuis – 24/7 bereikbaar via 0800 – 2000
- SAFE – een online platform
- 112 – bij acuut gevaar
- Blijf groep – hulpverlening en zonodig tijdelijke opvang.
- Filomena – Centrum huiselijk geweld en kindermishandeling (CHG&K) in Rotterdam-Rijnmond.
Contact
Heb je vragen? Neem dan contact met ons op. We staan voor je klaar en helpen je graag.