Benoeming als executeur
De executeur is diegene die de erfenis regelt. Hij of zij wordt benoemd bij testament en hij kan de benoeming pas na overlijden van de erflater aanvaarden. Als hij de benoeming aanvaard, kunnen de erfgenamen de erfenis niet zelf regelen. In deze blog bespreken we de soorten executeurs, hun taken en geven we een aantal tips en tricks mee.
Type executeurs
In de volksmond spreken we over de één, twee en drie sterren executeur:
*-ster: mag alleen de uitvaart regelen.
**-sterren: mag de nalatenschap beheren (….) en goederen verkopen met als doel het voldoen van de schulden van de nalatenschap.
***-sterren: mag de nalatenschap beheren en ook overgaan tot verdeling.
Kort gezegd wordt de executeur ingeschakeld voor een aantal ‘klusjes’. Zo moet hij de nalatenschap gereed maken voor verdeling en in sommige gevallen mag hij zelfs overgaan tot verdeling van het geld en de goederen. Maar een erflater kan ook een specifiekere klus aan de executeur geven, zoals zorgen voor een goed onderkomen voor een specifiek huisdier of verkopen van de woning.
Taken
De algemene taken zijn:
- zo snel mogelijk een boedelbeschrijving opstellen. Dit is een overzicht van alle bezittingen en schulden van de overledene. De rechtspraak heeft een document opgesteld waarmee de boedelbeschrijving inzichtelijk kan worden gemaakt: boedelbeschrijving erfrecht (rechtspraak.nl).
- het informeren van de erfgenamen en de bekende schuldeisers;
- het beheren van de nalatenschap;
- het verkopen van goederen uit de nalatenschap, zodat schuldeisers kunnen worden betaald. Als er geen schulden zijn, mogen er ook geen goederen worden verkocht. Een executeur doet er goed aan in overleg te treden met de erfgenamen over de goederen die hij wil verkopen en;
- het doen van de aangifte erfbelasting.
Een erflater kan deze taken beperken, maar ook verder uitbreiden. Let daarom altijd goed op welke bevoegdheden de executeur heeft.
Wat te doen bij beneficiaire aanvaarding?
Als één of meer erfgenamen de nalatenschap beneficiair aanvaarden, vangt de vereffening van de nalatenschap aan. De erfgenamen worden dan samen de vereffenaar en de executeur verliest daarmee de bevoegdheid om de nalatenschap te beheren. De executeur voorkomt dit door aan te tonen dat er meer bezittingen zijn dan schulden in de nalatenschap, bijvoorbeeld door een boedelbeschrijving waar dit uit blijkt te overleggen. Men noemt dit de ruimschootsverklaring. Een executeur die verklaart dat de nalatenschap ruimschoots voldoende is om de schulden te betalen, mag zijn taak blijven uitoefenen.
Salaris
Als het testament er niets over zegt, heeft een executeur recht op 1% van de waarde van de erfenis. In het testament kan ook een andere wijze van belonen opgenomen zijn. Ook uitsluiting van enig recht op beloning kan zijn opgenomen.
Einde taak (rekening en verantwoording)
Zodra de executeur klaar is met zijn taak, moet er rekening en verantwoording worden afgelegd aan de erfgenamen. Dit betekent dat er inzicht moet worden verschaft in de bezittingen, de schulden, op welke wijze de schulden zijn afgelost en welke kosten er voor de werkzaamheden zijn gemaakt. Op rechtspraak.nl vind je een formulier waarmee je de rekening en verantwoording eenvoudig kunt opstellen: Rekening en verantwoording (rechtspraak.nl).
Meerdere executeurs die één nalatenschap beheren
Een erflater kan één, maar ook meerdere executeurs benoemen. Zo ontstaat de situatie dat meerdere executeurs zelfstandig bevoegd zijn om de erfenis af te handelen, tenzij erflater deze zelfstandige bevoegdheid in het testament heeft uitgesloten. Als onenigheid tussen hen ontstaat over de uitoefening van hun taken, dan beslist de kantonrechter op verzoek over de taakverdeling tussen beiden.
Het kan ook voorkomen dat de tweede executeur pas optreedt als de eerste de taak niet aanvaard of ontslagen wordt. Deze executeur wordt gezien als een vervangende of reserve-executeur. Hij volgt de eerste als het ware op in de werkzaamheden.
Zorgvuldigheid en ontslag van de executeur
De executeur moet bij het uitvoeren van de taken altijd een bepaalde mate van zorgvuldigheid in acht nemen. Doet hij dat niet, kan deze op verzoek worden ontslagen op grond van gewichtige redenen en aansprakelijk worden gesteld voor de geleden schade. Voorbeelden van gewichtige redenen zijn:
- het niet juist beheren van goederen van de nalatenschap of;
- bij de informatievoorziening aan de erfgenamen ernstige steken laten vallen.
Uiteraard is elke situatie anders en moet per geval worden beoordeeld of een ontslagverzoek zal slagen.
Ben je executeur of wil je een executeur benoemen in je testament, neem dan contact met ons op. Wij kunnen je adviseren over de mogelijkheden.
Sanae Ballah
Jurist Erfrecht bij Uiteen
ballah@uiteenfamilierecht.nl